De burgemeesters van Leiderdorp 1813 – 2023
Op 14 november a.s. is de officiële installatie van mevrouw T.C.M. (Tjarda) Struik als vijftiende burgemeester van Leiderdorp. Een paar maanden geleden is zij al door de gemeenteraad voorgedragen en in september door de Koning benoemd. Tjarda Struik volgt Laila Driessen op, die 12 jaar geleden als eerste vrouwelijke burgemeester aantrad en in januari 2012 met haar werk voor de gemeente startte. Op 7 november is haar officiële afscheid in een buitengewone raadsvergadering en exact een week later zal de commissaris van de Koning, de heer Jaap Smit, in weer een buitengewone raadsvergadering aanwezig zijn om de nieuwe burgemeester te beëdigen. Beide raadsvergaderingen zijn openbaar en live te volgen, zodat iedereen getuige kan zijn van vertrek en komst van beide burgemeesters.
Hoe verliep de installatie van de eerdere burgemeesters van Leiderdorp en wie waren dat eigenlijk? In dit artikel aandacht voor de 14 burgemeesters die Leiderdorp in meer dan twee eeuwen hebben gediend.
Het begin
De in 1775 geboren Charles Thomas van Goor den Oosterlingh werd in juli 1813 benoemd tot president van de raad van Leiderdorp. De eerste jaren werd hij nog als schout of ‘maire’ betiteld, om pas vele jaren later met de officiële term ‘burgemeester’ aangesproken te worden. Van Goor den Oosterlingh was daarnaast ook secretaris van het lokale bestuur en bleef tot zijn dood in 1829 beide functies bekleden. Hij woonde met zijn vrouw Jeanette Theodore Paris op de buitenplaats Voordorp – het latere kindertehuis Huize Voordorp – aan de huidige Ockenrode.
Na zijn overlijden op 1 april 1829 werd Pieter Glaudius Hubrecht (1805-1874) uit Leiden tot burgemeester van Leiderdorp benoemd. Ook Hubrecht vervulde naast zijn ambt als burgemeester nog
veel andere bestuursfuncties, zoals die van regent van het Meermanshof in Leiden en was via zijn moeder Maria van Lelyveld ook eigenaar van de kalkbranderij in de Hoofdstraat.
De benoemingen van beide burgemeesters lezen we terug in de krantenberichten van die tijd. Zo ook de benoeming van de opvolger van de in 1867 gestopte Hubrecht, de in 1803 in Leiderdorp geboren Gerrit van Geer. De Leiderdorpers konden zich in de keuze van koning Willem III ‘verheugen’.
Van Geer was al jaren raadslid voordat hij werd geïnstalleerd en zou het burgemeestersambt tot 16 september 1888 vervullen. Een commissie van ingezetenen bood de toen 85-jarige Van Geer als afscheidsgeschenk een “gemakkelijken stoel en eene lichtkroon” aan, waar hij slechts kort van kon genieten, want hij overleed op 2 november 1888.
Zijn opvolger kwam weer ‘van buiten”. Adriaan Dirk van Assendelft de Coningh, geboren in Bergen op Zoom op 12 april 1851, begon zijn loopbaan als commies-griffier bij de Tweede Kamer voordat hij in 1884 burgemeester van Hengelo werd. Vier jaar later al volgde zijn benoeming in Leiderdorp, waar hij tot 1902 zou blijven. Op 21 november 1888 was hij door enkele leden van de raad bij het station van Leiden opgehaald en in een rijtuig naar Leiderdorp gereden waar vanuit ‘enkele woningen de vlag was uitgestoken’. Ondanks een ambtstermijn van 14 jaar is Van Assendelft de Coningh niet erg bekend meer in Leiderdorp. Zo is er geen straat of plein naar hem vernoemd. Dit in tegenstelling tot de naamgever van de Van der Valk Boumanweg.
Ook Gerrit van der Valk Bouman én zijn vrouw werden per open landauer van het station van Leiden
opgehaald en feestelijk door hun nieuwe dorpsgenoten ontvangen. Bij de gemeentegrens waren er ‘bouquetten’ en een erewacht van 40 ruiters te paard en 40 berijders van versierde rijwielen. Achter de muziek van de schutterij van Leiden ging deze stoet ‘onder het gejuich van de menigte’ naar het versierde raadhuis in de Hoofdstraat. Na de installatie volgde s ‘avonds zelfs nog een vuurwerkshow. Van der Valk Bouman overleed ‘in het harnas’ op 2 februari 1928 op 70-jarige leeftijd, kort nadat hij zijn 25-jarig ambtsjubileum had gevierd.
Zijn opvolger Klaas Brug, geboren in Meppel in 1885, was al 10 jaar burgemeester op Marken toen hij solliciteerde naar de baan in Leiderdorp. Op 5 april 1928 kregen hij en zijn vrouw ‘een blyde incomste’ in Leiderdorp. Ditmaal ging de rit van Leiden naar Leiderdorp niet per koets, maar per auto. Op de afbeelding is de inhuldiging van Klaas Brug en zijn vrouw te zien. In zijn ambtsperiode maakte de gemeente de crisisjaren, de plannen voor de aanleg van een vliegveld en de Rijksweg en uiteraard de Tweede Wereldoorlog mee. Helaas overleed de burgemeester kort voor de bevrijding in april 1945, waarna wethouder M.P. Splinter 22 maanden de honneurs als burgemeester waarnam.
Na de oorlog
Op 1 augustus 1946 liep de Leiderdorpse bevolking massaal uit om hun nieuwe burgemeester, Koert van Diepeningen en zijn gezin welkom te heten. In diens 16-jarige ambtsperiode breidde het aantal woningen en daarmee ook het inwonertal van Leiderdorp zich sterk uit, waardoor Van Diepeningen ook wel als de ‘bouwburgemeester’ is aangeduid. In 1962 vertrok hij naar de gemeente Barneveld.
Zijn opvolger Robert Marie Gallas (1923 – 2005) woonde met zijn vrouw en kinderen in Rijswijk toen zijn benoeming bekend werd. Op 19 juni 1962 kwam het gezin per boot Leiderdorp binnenvaren en kreeg daarbij de nodige aandacht en geschenken. Na een 6-jarige ambtsperiode stapte Gallas over naar de gemeente Alphen aan den Rijn en werd hij opgevolgd door Marinus van der Have, die van januari 1969 tot zijn pensionering in mei 1985de Leiderdorpse ambtsketen droeg. Daarna kwam Andre Johannes Alphons Louis Bruggeman, geboren op 1 juli 1930 en in 1976 benoemd tot burgemeester van Schipluiden. Zijn onverwachte overlijden in begin 1993 kwam als schok voor de Leiderdorpse bevolking.
Waren alle burgemeesters in de 19e en 20e eeuw van christelijke huize geweest en lid van een van de christelijke politieke partijen uit die tijd (ARP, CHU en later CDA), met de komst van Michiel Zonnevylle
veranderde dat. Zonnevylle was de eerste VVD-burgemeester. Afkomstig uit Zeeland, ging hij studeren in Leiden om vervolgens als burgemeester naar Ameland te verhuizen. Als burgemeester van Leiderdorp keerde hij terug naar de Leidse regio om het werk van interim-burgemeester De Bruin over te nemen. Na drie termijnen van 6 jaar droeg hij het stokje over aan partijgenoot, Laila Driessen.
